Paragraaf 5 Bedrijfsvoering

 
In de jaarrekening is de rechtmatigheidsverantwoording opgenomen. Binnen dit onderdeel is hierop een inhoudelijke toelichting gegeven.

Toelichting Begrotingscriterium
Hieronder een toelichting op de onrechtmatigheden binnen het begrotingscriterium. Deze onrechtmatigheden classificeren wij grotendeels als acceptabel. Dit betekent dat deze onrechtmatigheden vallen binnen de volgende situaties:

1. De overschrijding op de lasten wordt gecompenseerd via direct te relateren baten.
2. De overschrijding op de lasten past binnen het door de raad accordeerde beleid
3. De overschrijding op de lasten wordt veroorzaakt door een open-einde-regeling
4. De gemeenteraad is tijdig geïnformeerd over de afwijking
5. De overschrijding van het investeringsbedrag betreft een overschrijding van de verwachte jaarschijf, maar blijft binnen het totaal beschikbare krediet voor de investering.
6. De afwijking valt binnen de rapportagegrens van € 50.000 zoals opgenomen in de financiële verordening.

In de toelichtingen hieronder is met de bovenstaande letters aangegeven om welke reden wij de afwijkingen als acceptabel aanmerken. In de actualisatie van de financiële verordening die in 2024 plaatsvindt, leggen wij de bovenstaande situaties waarin de onrechtmatigheden als acceptabel worden aangemerkt formeel vast.

1. Overschrijding lasten

1. Veiligheid – overschrijding € 128.000 (acceptabel: A)

In 2023 zijn kosten gemaakt voor explosievendetectie en -ruiming. De kosten worden gedekt door een bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Zie taakveld 1.1 voor meer toelichting.

2. Verkeer, vervoer en waterstaat – overschrijding € 190.000 (acceptabel: B)

Er zijn overschrijdingen ontstaan in de budgetten voor onderhoud en reparaties wegen en in het budget voor de waterschapsheffing. Daarnaast is een nadeel ontstaan op de rentelasten. Zie taakveld 2.1 voor meer toelichting.

5. Sport, cultuurproductie en cultuurparticipatie – overschrijding € 184.000 (acceptabel: B)

De bouw van de sporthal bij het OBC wordt via een Design & Build opdracht gerealiseerd. Hierdoor is een deel van de voorbereidingskosten niet meer toerekenbaar aan de investering. Zie taakveld 5.2 voor meer toelichting.

9. Bestuur en ondersteuning – overschrijding € 1.010.000
   De overschrijding is ontstaan op het taakveld overhead en kan gedeeltelijk als acceptabel worden aangemerkt en gedeeltelijk niet. Hieronder een toelichting op beide overschrijdingen.
   • Doorberekende loonkosten - overschrijding € 818.000 (acceptabel: B)
     Alle loonkosten zijn begroot en worden op begrotingsbasis doorbelast naar projecten. Aan de invoering van de Omgevingswet en de uitwerking van de flexwoningen in Haalderen zijn meer interne uren besteed dan vooraf ingeschat. Hierdoor zijn minder interne uren dan begroot worden besteed aan projecten, waardoor de doorbelasting naar deze projecten lager is.
   • Voorziening verlofsparen – overschrijding € 727.000 (niet acceptabel)
     In de toelichting op de balans meldden wij in de Jaarstukken 2022 een ‘niet uit de balans blijkende verplichting’ voor uitstaande vakantierechten. Vanaf de Jaarstukken 2023 zijn wij echter verplicht om een voorziening verlofsparen te vormen ter hoogte van de omvang van het bovenwettelijk verlof (inclusief verlofsparen) op 31 december 2023. De instelling van deze voorziening leidt tot een nadeel van € 727.000.

Zie taakveld 9.4 voor meer toelichting.

2. Overschrijding investeringen – overschrijding € 2.656.000

Bij de investeringen laten een aantal budgetten ultimo 2023 een overschrijding zien.

• 304293-305 Informatisering en Automatiseringsplannen 2023 (acceptabel: B)

In 2022 werd door logistieke problemen op de wereldmarkt het project ICT-infrastructuur later opgeleverd. Een deel van de in 2022 geplande investering is daardoor pas in 2023 door de leverancier in rekening gebracht. De hierdoor ontstane onderschrijding op het budget voor 2022 is ruimschoots hoger dan de overschrijding in 2023. Zie hiervoor de toelichting op het overzicht-lopende-investeringsprojecten in de Jaarstukken 2022.

• 352001-037 Verplaatsing Jonge Kracht / Polseweg, 352038 Verplaatsing Schalkshof: gronden en 357031 Visie Polseweg natuurontwikkeling (acceptabel: C)

Deze projecten zijn aan elkaar gekoppeld en laten een overschrijding zien. De overschrijding is al gemeld in de Jaarstukken 2022, zie het overzicht-lopende-investeringsprojecten .

• 361032 Transitie Kinkellink, Bemmel, 361033 Transitie Tiny Houses, Zilverzwaan Huissen,361034 Transitie Kruisstraat 18-20, Gendt (acceptabel: A)

Dit betreffen investeringen ten behoeve van de huisvesting van Oekraïense ontheemden. Van het ministerie van Justitie & Veiligheid ontvangen we een vergoeding waaruit de kapitaallasten van de investering worden gedekt.

• Overige investeringen

De overige overschrijdingen vallen binnen de rapportagegrens van €  50.000 zoals opgenomen in de financiële verordening (acceptabel: F) of bij deze investeringen worden de inkomsten behorend bij de investering na 2023 ontvangen (acceptabel: A & E).

3. Ongeautoriseerde reservemutaties – overschrijding € 3.237.000

3. Economie – overschrijding € 553.000 (acceptabel: B)

Op taakveld 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur is op twee grondexploitatieprojecten een bedrag aan winst genomen. Daarnaast is bij een project de verliesvoorziening verlaagd. De toevoegingen aan de reserve Grondexploitatie zijn conform de uitgangspunten van de raad.

4. Onderwijs – overschrijding € 4.000 (acceptabel: B)

Dit betreft een kleine toevoeging aan de reserve Groenfonds Lingewaard. De ontvangen bijdrage is conform het onderliggende beleidsplan toegevoegd aan de reserve.

5. Sport, cultuurproductie en cultuurparticipatie – overschrijding € 1.453.000 (acceptabel B & D)

In de Begroting 2024 hebben we de onderhoudsvoorziening buitensportaccommodaties opgewaardeerd. Nader onderzoek heeft echter aangetoond dat deze voorziening niet is toegestaan volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). In deze Jaarstukken zetten we de voorziening om naar een reserve. Wij vragen uw raad voor de vaststelling van de Jaarstukken 2023 te besluiten tot deze omzetting. Zie taakveld 5.2 voor meer toelichting.

6. Sociaal Domein - overschrijding € 974.000 (acceptabel: B)

Voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne ontvangen wij van het ministerie van Justitie & Veiligheid een uitkering. Het saldo dat wij overhouden van het budget voor opvang storten we conform vorig jaar in een bestemmingsreserve om toekomstige nadelen op te kunnen vangen. Zie taakveld 6.1 voor meer toelichting
In de 2 ^e Tussentijdse rapportage 2023 heeft uw raad besloten om de onderuitputting op het budget voor Van beschermd wonen naar beschermd thuis toe te voegen aan de gelijknamige bestemmingsreserve. De onderuitputting is hoger dan begroot waardoor ook een hoger bedrag is toegevoegd aan de reserve.
Het restant van de overige overschrijding valt binnen de rapportagegrens van € 50.000 zoals opgenomen in de financiële verordening.

8. Volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing – overschrijding € 253.000

Bij een aantal grondexploitaties en facilitaire projecten zijn de behaalde voordelen toegevoegd aan de reserve Grondexploitatie. Dit is conform de uitgangspunten van de raad (acceptabel B)
Daarnaast is een klein bedrag aan niet bestede middelen teruggestort naar de reserve Inzet woningbouw. Dit valt binnen de rapportagegrens van € 50.000 zoals opgenomen in de financiële verordening (acceptabel: F)

D. Overschrijding baten en/of onderschrijding baten en lasten (acceptabel; D)
Zoals te doen gebruikelijk melden wij afwijkingen na de 2 ^e tussentijdse rapportage in de Jaarstukken. Dit betekent dat wij deze afwijkingen tijdig melden.
De toelichting op deze afwijkingen is opgenomen binnen de programma's in deze jaarstukken, waarbij alle afwijkingen vanaf € 50.000 zijn toegelicht.

Voorwaardencriterium
Inkoop en aanbestedingen onrechtmatigheid
De onrechtmatigheden in inkopen en aanbestedingen betreffen onjuist gekozen aanbestedingsprocedures, incomplete dossiers of overschrijdingen van de initiële gunningswaarde van meer dan 10% in Europese aanbestedingen.

Inkoop en aanbestedingen onduidelijkheden
De onduidelijkheden betreffen onduidelijkheden over de juiste wijze van aanbesteden en dat in een aantal Europese aanbestedingsprocedures de initiële gunningswaarde van de opdracht onbekend is. Daarom kan niet worden bepaald of er sprake is van een mogelijke overschrijding van meer dan 10% hiervan.  

M&O criterium
Op het gebied van Misbruik en Oneigenlijk gebruik zien we geen afwijkingen. We hebben in 2022 de beleidsnota M&O beleid gemeente Lingewaard opgesteld. We hanteren de uitgangspunten van deze beleidsnota als leidraad voor het inbedden van dit thema in de bestaande processen. De in deze nota bestempelde risicovolle processen met streng M&O beleid zijn uitkeringen, Wmo en jeugd, vergunningverlening en handhaving en identiteitsbewijzen, reisdocumenten en rijbewijzen. Voor de processen subsidieverstrekking, inkopen en aanbestedingen, integriteit van relaties en belastinginkomsten geldt een gematigd M&O beleid. Als beheersmaatregel zijn over 2023 interne controles uitgevoerd op onder andere de processen uitkeringen (participatie), Wmo, Jeugdwet, Omgevingsvergunningen, burgerzaken, subsidieverstrekkingen, inkoop en aanbestedingen en belastingen. Eventuele bevindingen zijn niet afzonderlijk onder de noemer M&O vastgelegd, maar als onderdeel van het geheel in de afzonderlijke verslagen opgenomen. Ter beheersing van de integriteit van relaties geldt een Personeelshandboek, waar onder andere Integriteitsbeleid en de Gedragscode onderdeel van is. Het bestaande beleid zetten we voort en zo nodig anticiperen we op gewijzigde regelgeving.